Zoektocht naar een dode taal

“Met elk stukje herinnering dat erbij komt, wordt zijn schaamte groter.”

Koen Strobbe is een Vlaamse auteur die al meer dan vijftien jaar in de Provence woont. Vorig jaar las ik Hotel Solitude. Ik was nu dus heel benieuwd of zijn nieuwste literaire roman, Nachtschuim, mij ook evenveel leesplezier zou bezorgen. En ja, vanaf de eerste pagina had de auteur meteen mijn aandacht, de start van een bijzonder verhaal.

Jeroom Claassen heeft een grote fascinatie voor Nico Den Donder. Claassen heeft zijn doctoraatthesis geschreven rond tien bewaard gebleven gedichten van Den Donder. De rest van zijn oeuvre had de poëet per ongeluk verbrand. Door een nauwe samenwerking tussen beide mannen ontstond er een hechte band. Op zijn sterfbed mompelt Den Donder dat er nog onuitgegeven gedichten bewaard zijn gebleven… gekerfd op de onderkant van arduinen grafzerken op het Schoonselhof (het Antwerpse Père-Lachaise). Claassen ziet hier een mooie kans om nieuw en uniek werk uit te geven. Kan hij zijn droom waar maken?

Zijn zoektocht ontaardt echter in een gevaarlijke obsessie. De nachtelijke uitstappen naar het kerkhof blijven niet zonder gevolg. En toch blijft hij stug volhouden. Als hij hulp krijgt van zijn nieuwe buren, een stel dokwerkers, loopt het pas echt mis.

De neerwaartse spiraal waarin Claassen zich bevindt, heeft ook invloed op zijn vrienden en familie. Zijn vader stuurt hem naar Finkelstein, een psychiater. En hier wordt duidelijk hoe het gezin gebukt gaat onder het gezag van die vader. De gesprekken zijn interessant en Koen Strobbe bracht mij hier toch aan het twijfelen. Wie manipuleert hier eigenlijk het verhaal? Wie kan ik geloven en vertrouwen? Aanvankelijk ging ik mee in de gedachtegang van Claassens, maar hoe betrouwbaar zijn die gedachten en veronderstellingen?

“Een enkeling durfde het zelfs aan om te suggereren dat de stervende dichter nog gauw een macabere grap met hem wilde uithalen. Maar nog niemand is met de hypothese op de proppen gekomen dat het niet Den Donder maar hijzelf is die een waanbeeld in zijn hoofd heeft gestopt.”

Ook de vriendschap met Ditte, Marie en Bram lijdt onder de obsessieve zoektocht. Is deze zoektocht ook een vlucht, een excuus om zich niet te binden aan de mensen die hem toch nauw aan het hart liggen? De ravage die Claassen achterlaat wordt steeds erger, ook bij hemzelf.

Koen Strobbe weet de innerlijke gevoelens van zijn personages knap op papier te zetten. De vader die teleurgesteld is in de studiekeuze, de onderdrukte moeder, Ditte die afstand neemt,…

Nachtschuim is een veelzijdig verhaal. Spanning en humor wisselen elkaar af. Serieuze en indringende emoties en dan toch weer twijfelen aan de echtheid en betrouwbaarheid. Wie is Jeroom Claassen nu écht? Af en toe was Koen Strobbe mijn aandacht even kwijt, maar op de juiste momenten wist hij me dan weer wakker te schudden met verrassende wendingen.

Hoe ver gaan we om onze dromen waar te maken? Een letterlijke en figuurlijke zoektocht naar een dode taal. De betekenis van Nachtschuim wordt op de laatste bladzijden duidelijk en laat me een beetje beduusd achter, maar ook tevreden. Een zeer passend en mooi einde. Origineel verhaal in een fijne en eigenzinnige schrijfstijl, 4 sterren, alsjeblief!