André Oyen
Leestip van André Oyen
Via papier de wereld rondreizen.

In het spoor van Käthe Kollwitz

31 mei 2023


Peter Lenssen schreef het spraakmakende debuut 'Toplöss/Mijnverdriet', daarna de monumentale roman 'Bitterdagen'. Met de prijswinnende roman 'Pleisterplaats Belleville' brak hij een lans voor de vrijheid van het woord. De roman 'Genoeg geweest' handelt over een volksziekte van deze tijd: de psychische en sociale verloedering die het gevolg is van het verdwijnen van privacy. Het theater der herinneringen geeft gezicht aan wat oorlog en verdriet betekenen voor mensen die achterblijven.

De titel van zijn nieuwe boek Het theater der herinneringen is uitermate goed gekozen omdat het een boek vol herinneringen is die het Turkse hoofdpersonage Meryem, gefascineerd door het werk en leven van de grote Duitse kunstenares Käthe Kollwitz,in diverse hoeken opdelft. Ze , reist naar de Westhoek in Vlaanderen om op de militaire begraafplaats in Vladslo haar levenswerk te zien, de beelden van het beroemde ouderpaar dat rouwt om de in de Eerste Wereldoorlog verloren zoon. Meyrem leest alles wat ze te pakken krijgt over de kunstenares en deelt dat heel graag met de lezers.

Käthe Kollwitz begon in de oorlogsjaren 1914-1918 met beeldhouwen. Op 23 oktober 1914 stierf haar 17-jarige zoon Peter Kollwitz, musketier in het Duitse leger, bij een aanval op Diksmuide in Vlaanderen. In april 1915 begon Käthe aan de uitwerking van de eerste plannen voor een gedenksteen voor het graf van haar zoon Peter en na 1919 beeldde zij vooral de oorlogsellende uit, zoals in affiches en in de houtsnedenserie "Der Krieg". Haar onverminderde uitdrukkingskracht zocht zij toen in een grotere vereenvoudiging van de vorm en een streven naar abstracte, stilerende monumentaliteit. In 1933 werd haar werk 'entartet' (ontaard) verklaard en werd zij door de nationaalsocialisten verdreven van de Berlijnse academie, waar zij sinds 1928 hoogleraar aan de grafische afdeling was. Ook uit de orde Pour le Mérite werd zij verwijderd. In 1936 kreeg zij een expositieverbod en daarna heeft zij alleen nog getekend en gebeeldhouwd. In haar late werk nam het afbeelden van moeder en kind een centrale plaats in.

Peter Lennsen weet de passie van Meyrem (waarschijnlijk ook die van hemzelf) voor het leven en werk van de kunstenares zo overtuigend weer te geven dat je als lezer automatisch meegesleept wordt in deze passie en dat zoeken zodat je meer wil te weten komen over Käthe Kollwitz.

Het hele boek is een zoektocht naar passies en achtergronden uit het verleden. Door Käthe Kollwitz. als centrumfiguur te gebruiken legt de auteur heel sterk de nadruk op de onzin van oorlog en onderdrukking zoals ook de ouders van Meyrem ook in Turkije gekend hebben. Het theater der herinneringen is een bijzonder rijk en goed geschreven boek dat de lezer boeit maar ook doet nadenken.

André Oyen
Leestip van André Oyen
Via papier de wereld rondreizen.

Titel:
Het theater der herinneringen
Auteur:
Peter Lenssen
# pagina's:
506
Aanbevolen voor:
Aangrijpend,
Boeiend

Gerelateerde leestips